Resistentiemanagement bladluis
Bladluizen behoren tot de groep van Hemiptera, net zoals wittevliegen en wantsen voeden ze zich met plantensappen door middel van hun stekende en zuigende monddelen. Er bestaan vele soorten bladluizen. Door hun snelle voortplantingsvermogen kunnen ze ernstige schade aan gewassen toe brengen. Vele bladluissoorten zijn polyfaag en hebben dus een grote waardplantenreeks. Daarnaast staan bladluizen bekend om hun vermogen om virussen over te brengen. Het is dus belangrijk om zo snel mogelijk te starten met een geïntegreerde aanpak waarin natuurlijke vijanden als basis worden ingezet en zodra er een onbalans is, er gecorrigeerd wordt met een chemisch middel.
Levenswijze
Bladluizen hebben een ingewikkelde levenscyclus waarbij volwassen examplaren zowel gevleugeld als ongevleugeld kunnen voorkomen. Dit hangt vooral af van de omgevingsomstandigheden. Over het algemeen treden er gevleugelde exemplaren op als de bladluiskolonie te groot wordt en/of wanneer er van waardplant wordt gewisseld. De gevleugelde exemplaren wijken dan uit naar andere planten. Bladluizen zijn in staat om op deze manier snel te reageren op omstandigheden in hun directe omgeving.
Het grootste gedeelte van het seizoen bestaat een bladluizenpopulatie uit levendbarende vrouwtjes. De bladluizen dragen de levende jongen bij zich en zodra deze geboren zijn, beginnen de jongen meteen met het opnemen van plantensappen. Ze groeien erg snel en vervellen een aantal keer voordat ze het volwassen stadium bereiken.
Herkenning van bladluizen
Bladluizen zijn kleine peervormige insecten die zich met hun stekende en zuigende monddelen voeden met plantensappen. Ze kunnen in verschillende kleuren, zoals bijvoorbeeld groen, zwart, geel, rood en roze voor komen. Bladluizen zitten vaak in de groeipunten van de planten, zoals de toppen van jonge stengels met actief groeiend blad en bloemknoppen, omdat de sapstroom daar veel voedingstoffen bevat, die de plant nodig heeft zijn voor de groei. Een ideale plek dus om je als bladluis te vestigen.
De eerste bladluizen in het gewas vinden is en blijft lastig. Hun aanwezigheid kun je ook herkennen door het vinden van zogenaamde vervellingshuidjes op het blad. De bladluis vervelt tijdens zijn leven een paar keer en deze 'huidjes' blijven zichtbaar achter in het gewas, vaak op lager gelegen bladeren.
Ook spelen bladluizen een grote rol bij virusoverdracht en dit kan al snel grote economische schade veroorzaken. Des te meer reden om alert te zijn en tijdig in te grijpen.
De eerste bladluizen in het gewas vinden is en blijft lastig. Hun aanwezigheid kun je ook herkennen door het vinden van zogenaamde vervellingshuidjes op het blad. De bladluis vervelt tijdens zijn leven een paar keer en deze 'huidjes' blijven zichtbaar achter in het gewas, vaak op lager gelegen bladeren.
Ook spelen bladluizen een grote rol bij virusoverdracht en dit kan al snel grote economische schade veroorzaken. Des te meer reden om alert te zijn en tijdig in te grijpen.
Ontwikkeling van bladluizen
De onwikkelingssnelheid van bladluizen hangt af van diverse factoren, denk hierbij aan de soort bladluis, temperatuur, type gewas, hoeveelheid stikstof in de plant en aanwezigheid van natuurlijke vijanden. Bladluizen kunnen zich ’s zomers erg snel voortplanten, omdat ze levendbarend zijn en soms wel 15-20 generaties per jaar kennen. De voortplanting is dan ongeslachtelijk en gaat in een rap tempo door. Zo verdubbelt de populatie van een katoenluis zich ongeveer in 3 tot 5 dagen bij een temperatuur van 20° tot 30°C. Voor een groene perzikluis is de verdubbelingstijd van de populatie bij 20°C pakweg 3-4 dagen. Een vrouwtje brengt dan ongeveer 4 nakomelingen per dag voort.
Het is wel voor te stellen hoe een plakkerig gewas kan ontstaan, omdat bladluizen de overtollige opgenomen suikers weer uitscheiden. Op deze suikers groeien dan weer roetdauwschimmels die het geheel nog smeriger maken. Gelukkig zijn niet alle bladluissoorten zo extreem snel in hun ontwikkeling, maar het is een duidelijk signaal dat je niet lang de tijd hebt om na te denken over mogelijke oplossingen. Bladluizen hebben ook duidelijk een voorkeur voor planten die reeds 'verzwakt' zijn, bijvoorbeeld doordat ze niet op de juiste plaats staan en/of een te kort of teveel hebben aan een bepaalde voedingsstof. Verzwakte planten zijn immers minder weerbaar. Het is in diverse onderzoeken aangetoond dat planten met een overmaat aan stikstof, een extra aantrekkingkracht hebben voor bladluizen.
Wat kan ik doen om bladluizen voor te blijven?
Om te weten wat er in je gewas zit, is actief scouten een belangrijk onderdeel van de geïntegreerde bestrijding. Aangezien bladluizen zo explosief kunnen ontwikkelen, is het aan te raden om preventief te starten met het inzetten van natuurlijke vijanden. Uiteraard is het dan wel goed om te weten welke bladluizensoorten er in het gewas verwacht kunnen worden. Dit kunnen meerder soorten tegelijk zijn. Kijk je naar het pakket van natuurlijke vijanden, dan heeft bladluis de meeste bestrijders beschikbaar. En ondanks deze enorme keuze aan sluipwespen, galmuggen, roofkevers, zweefvliegen en gaasvliegen is het toch een hele uitdaging om bladluis volledig biologisch te bestrijden. Zo werken niet alle sluipwespen op alle bladluizen of gaat de ontwikkeling van de bladluis zoveel keer sneller dan de natuurlijke vijanden met eten of parasiteren kunnen bijhouden. Een duidelijk signaal dat er dus niet gewacht moet worden totdat de eerste bladluizen arriveren. Met het zeer beperkte middelen pakket, is het verstandig om niet alleen om de chemische middelen te leunen.
Maak aan het begin van het seizoen een duidelijk plan van aanpak met je adviseur en verdiep je in welke middelen als correctie gebruikt kunnen worden en (redelijk) goed samen gaan met de biologie. Zo ben je goed voorbereid op diverse scenario’s in het veld.
Schema resistentiemanagement bladluis
Soms moet er toch met gewasbeschermingsmiddelen gecorrigeerd worden bijvoorbeeld als de bladluizen te snel en in te grote aantallen toenemen of als er sprake is van virusoverdracht. Dan is het uiteraard belangrijk om een aantal gewasbeschermingsmiddelen te hebben die voldoende werken om de boel onder controle te krijgen. De lijst met integreerbare middelen tegen bladluizen is helaas niet zo lang meer als we graag zouden willen. Het middelen pakket is de laatste jaren aardig uitgedund en om dus resistentieontwikkeling te voorkomen, is het belangrijk dat er goed afgewisseld wordt tussen de beschikbare producten. Het gebruik van natuurlijk vijanden draagt een belangrijk steentje bij in het voorkomen van resistentie of mindere gevoeligheid van de gewasbeschermingsmiddelen. Belangrijk is om te weten welk middel welke IRAC code heeft, zodat je niet steeds met een product met hetzelfde werkingsmechanisme terug komt.
Om het iets makkelijker te maken, hebben we hieronder een handig overzicht gemaakt van de beschikbare middelen in de markt. In dit overzicht staan de Syngenta producten met merknaam genoemd en de overige producten met naam van de actieve stof.
Om resistentie ontwikkeling te voorkomen is het belangrijk dat u op de juiste manier afwisselt tussen de producten. Belangrijk hierbij is te letten welk werkingsmechanisme het middel heeft. Het schema toont het product en welke IRAC code dit product heeft. Het is belangrijk om niet af te wisselen tussen producten met dezelfde code omdat dit verdere resistentie ontwikkeling in de hand kan werken. Zorg er dus voor dat u een schema opstelt dat dit voorkomt. Dit betekent niet dat u een product met hetzelfde werkingsmechanisme niet 2 keer achter elkaar mag inzetten als blokbespuiting. Als u daarna maar afwisselt met een ander product uit een andere IRAC groep.
